Νεόφυτος ιερομόναχος ο Καραμανλής (1754 - 1860)

Στὴν νότια μεριὰ τῆς Σκήτης τῶν Καυσοκαλυβίων, βρίσκεται ἡ Καλύβη τοῦ Ἁγίου Γεωργίου μὲ τὸ παρεκκλησάκι του καὶ τὴν ὡραία εἰκόνα τοῦ Ἁγίου, ἡ ὁποία πρέπει νὰ εἶναι φερμένη ἀπὸ τὴν Ἀνατολή, ὅπως λέγουν.

Ἐκεῖ, στὶς ἀρχὲς τοῦ (προ)περασμένου αἰῶνος (ενν του 19ου), ἐμόνασε ὁ Γέρων Αὐξέντιος. Αὐτός, εἶχε μόνο ἕνα πήλινο τσουκάλι, στὸ ὁποῖο μαγείρευε χόρτα ποὺ μάζευε στοὺς βράχους καὶ μόνο αὐτὰ ἔτρωγε. Καμμιὰ φορὰ ἔτρωγε καὶ ψωμί, ἀλλὰ τίποτα περισσότερο. Ἔζησε στὴν Σκήτη περίπου 60 χρόνια. Σ’ αὐτὸν ἦλθε καὶ ὑποτάχθηκε ὁ μετέπειτα περίφημος Πνευματικός, παπα-Νεόφυτος ὁ Καραμανλής.

Ὁ παπα-Νεόφυτος, καταγόταν ἀπὸ τὰ μέρη τῆς Καππαδοκίας, ἐξ οὗ καὶ Καραμανλής. Ἀφοῦ ἔγινε μοναχὸς ἀπὸ τὸν Γέροντα Αὐξέντιο, ἀναγκάστηκε νὰ φύγει γιὰ λίγο, ὅπως καὶ οἱ ἄλλοι πατέρες, ἀπὸ τὴν Καλύβη του, ἡ ὁποία ἔγινε φυλάκιο τουρκικό, καὶ ἀργότερα ἐπέστρεψε πάλι, ὅπου ἔκανε συνοδεία ἀπὸ ἀρκετοὺς πατέρες, μεταξὺ τῶν ὁποίων καὶ τὸν μοναχὸ Γεώργιο, τὸν μετέπειτα ξακουστὸ ἀσκητὴ Χατζηγιώργη.

Ἐπειδὴ εἶχε αὐξηθῆ πάρα πολὺ ἡ συνοδεία τοῦ παπα-Νεόφυτου καὶ ἡ μικρὴ Καλύβα στὰ Καυσοκαλύβια δὲν τοὺς ἐπαρκοῦσε, ἀνέβηκαν στὴν Κερασιά, καὶ πρῶτα κατοίκησαν στὴν Καλύβη τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων καὶ ἔπειτα, ἀφοῦ τὴν ἐπεσκεύασαν, εἰς τὴν Καλύβη τῶν Ἁγίων Δημητρίου καὶ Μηνᾶ, ἡ ὁποία ἐχρησιμοποιεῖτο ὡς ἀμπελικὴ τῆς Μεγίστης Λαύρας. Ἐκεῖ θὰ εἶχαν περισσότερη ἡσυχία καὶ τόπο κατάλληλο γιὰ περισυλλογὴ καὶ προσευχή. Ἡ ὅλη δίαιτά τους, τροφή, ὕπνος, ἐνδυμασία, θύμιζε τοὺς ἡρωϊκοὺς ἀσκητὰς τοῦ παλαιοῦ καιροῦ. Ὄχι μόνο τὸ αὐγὸ καὶ τὸ ψάρι, ἀλλὰ οὔτε καὶ τὸ λάδι τὸ ἐγνώριζε ποτὲ ἡ τράπεζά τους. Τὸ τυπικό τους προέβλεπε πλήρη ἀποχὴ ἀπὸ τὸ λάδι ἀκόμη καὶ τὶς Ἀποκριές, τὰ Χριστούγεννα καὶ τὸ Πάσχα. Τὰ πασχαλινὰ αὐγά τους ἦταν πατάτες βραστὲς ποὺ τὶς ἔβαφαν κόκκινες.

Δὲν ὑπῆρχαν συγκαταβάσεις μέσα στὴν συνοδεία τους. Μετὰ ἀπὸ λίγα χρόνια, ὁ π. Νεόφυτος ἄφησε τὸν Χατζηγιώργη ὡς Γέροντα στὴν Κερασιὰ καί, περίπου τὸ 1848, ἐκεῖνος πῆρε ἕνα σιμωνοπετρίτικο Κελλὶ στὶς Καρυές, τὸν Ἅγιο Νικόλαο, γιὰ νὰ διευκολύνονται οἱ προσκυνηταὶ καὶ νὰ βοηθάει περισσότερο τὶς ψυχὲς ποὺ ἔρχονταν νὰ ἀναπαυθοῦν σ’ αὐτὸν καὶ νὰ ἐξομοληγηθοῦν.

Ὁ παπα-Νεόφυτος, ὅταν ἦταν ἀκόμα μικρὸ παιδὶ στὴν Καππαδοκία, ἄκουγε ἱστορίες γιὰ τὸ Ἅγιον Ὄρος καὶ μὲ τὴν παιδική του ἁπλότητα σκέφθηκε ὄτι οἱ ἐρημίτες μοναχοὶ τρῶνε ὅταν ἀκούσουν κουδούνισμα στὸν οὐρανό. Ἔτσι, ἀποφάσισε νὰ τοὺς μιμηθῆ. Περίμενε πότε θὰ ἀκούσει καὶ αὐτὸς τὸ κουδούνισμα στὴν 9η ὥρα, ὅπως καὶ ἄκουγε, καὶ τότε καθόταν καὶ ἔτρωγε. Τὸ τυπικὸ αὐτὸ τὸ συνέχισε ἀρκετά, μέχρι τὰ 18 του χρόνια ποὺ ἦρθε στὸ Ἅγιον Ὄρος καὶ ἔγινε μοναχός.

Τὴν ἡμέρα τοῦ θανάτου του τὴν προγνώρισε πρὶν ἀπὸ 40 ἡμέρες. Διάβασε πρῶτα τὸ Εὐαγγέλιο καὶ τὸ Ψαλτήρι. Ἔσκαψε ὁ ἴδιος τὸν τάφο του, μετέλαβε τῶν Ἁγίων Μυστηρίων, ἔδωσε τὴν εὐλογία του στοὺς ὑποτακτικούς του, ἔκανε τὸν σταυρό του καὶ ἐν εἰρήνῃ παρέδωσε τὴν ψυχή του στὸν Κύριο. Κοιμήθηκε τὸ 1860, σὲ ἡλικία 106 χρονῶν, ἀπὸ τὰ ὁποῖα τὰ 88 τὰ ἔζησε στὸν Ἄθωνα.

http://periagiouorous.blogspot.gr

Ο παπα-Νεόφυτος ο Καραμανλής

Στην Καλύβη του Αγίου Γεωργίου στα Καυσοκαλύβια έζησε, ο ξακουστός ιερομόναχος Νεόφυτος ο Καραμανλής (†1860) που καταγόταν από την Καισαρεία της Καππαδοκίας και ο οποίος υπήρξε πνευματικός εκατοντάδων αγιορειτών μοναχών. Ανάμεσα στα άλλα,προγνώρισε, σαράντα μέρες πριν, την ημέρα του θανάτου του, διάβασε το Ευαγγέλιο και το Ψαλτήρι, έσκαψε ο ίδιος τον τάφο του και αφού μετάλαβε των αχράντων μυστηρίων, ευλόγησε τους μαθητές του και κάνοντας το σημείο του σταυρού,παρέδωσε εν ειρήνη το πνεύμα του στον Κύριο το έτος 1860, σε ηλικία εκατόν έξι ετών, από ταοποίαταογδόντα οκτώ τα έζησε στον Άθωνα.

Διηγούνται για τον π. Νεόφυτο ότι μια φορά έπιασε επ’ αυτοφόρω στον κήπο του ένα αγριογούρουνο να καταστρέφει με το ρύγχος του τα Λαχανικά. Τότε διέταξε το ζώο να σταθεί όρθιο ενώ ο ίδιος πήγε ως τους μαθητές του και τους είπε να το βάλουν σ’ ένα μεγάλο σάκκο και να το μεταφέρουν στο κελλί. Εκεί κατασκεύασαν ξύλινη γούρνα για τροφή και νερό, ο δε Γέροντας τους έδωσε εντολή να το ταΐζουν με ρίζες και χόρτα, ώστε να μην πηγαίνει στους κήπους και προκαλεί ζημιές στους λαχανόκηπους των ερημιτών, που με τόσο κόπο και μόχθο διατηρούσαν.

Παρ’όλο ότι ο παπα-Νεόφυτος δεν φαίνεται να ήταν άριστος καλλιγράφος, είχε την θεάρεστη μοναχική συνήθεια να αντιγράφει πατερικά κείμενα προς ψυχική ωφέλεια και για την κάλυψη λειτουργικών και πνευματικών αναγκών. Ένα τέτοιο χειρόγραφο,στο οποίο «με υποτυπώδη ορθογραφία και τονικό σύστημα» ο παπα-Νεόφυτος αντιγράφει διάφορες ομιλίες, σώζεται σήμερα στη Βιβλιοθήκη της μονής Σίμωνος Πέτρας. Ο παπα-Νεόφυτος ήταν μεγάλος βιβλιόφιλος, όπως διαπιστώνουμε και από σωζόμενο χειρόγραφο της Καλύβης του Αγίου Γεωργίου Καυσοκαλυβίων, του έτους1821, που σήμερα βρίσκεται στη μονή Αγίων Πάντων Πατρων και στο οποίο παραδίδεται σε παράφραση ο «Βίος και η πολιτεία του οσίου Ανδρέα του διά Χριστού σαλού ειςτην απλοελληνικήν». Σημειώνει ο ίδιος στο φ. 113β του χειρογράφου:

«Το παρόν βιβλίον αφιερώθη εις τον ναόν του αγίου μεγαλομάρτυρος Γεωργίου εις Καυσοκαλύβια παρά του εν αυτώ ενασκούμενου παπα κυρ-Νεοφύτου Καραμανλή Αυξεντούδη, παρ’ ου και εκαλλιγραφήθη και σταχωδέθη δι’ ιδίων εξόδων εις αιώιον μνημόσυνον αυτού. αωκα [1821] κατά μήνα Δεκέμβριον και ο αποξενώσας αυτό εχέτω αντίδικον τον άγιον Γεώργιον».

Στο χειρόγραφο αυτό ο ίδιος υπογράφει Νεόφυτος Αυξεντούδης, υποδηλώνοντας με τον τρόπο αυτό την πνευματική του σχέση με το γέροντα Αυξέντιο της Καλύβης του Αγίου Γεωργίου.

Ο π.Αυξέντιος, έλαμψε ιδιαίτερα με τη φωτεινή του ζωή στη σκήτη. Είχε ένα πήλινο αγγείο, όπου έβραζε για τον εαυτό του χόρτα, που τα μάζευε στην έρημο και τρεφόταν μόνο μ’ αυτά. Καμμιά φορά έτρωγε και ψωμί, αλλά τίποτε περισσότερο,ζώντας με τον τρόπο αυτό περί τα εξήντα χρόνια στα Καυσοκαλύβια. Μετά την κοίμησή του, τον διαδέχθηκε ο υποτακτικός του παπα-Νεόφυτος, ο οποίος ξεπέρασε τον ένα αιώνα ζωής.

Γράφει γι’ αυτόν ο επίσκοπος Πορφύριος Ουσπένσκυ μετά την επίσκεψη του σ’ αυτόν:

«Ο πατήρ Νεόφυτος γεννήθηκε και ανατράφηκε στην Ανατολή. Από καιρό αγωνίζεται εδώ για τη σωτηρία τη δική του και των άλλων. Είναι πνευματικός, και σ’ αυτόν εξομολογούνται οι μοναχοί πέντε μοναστηριών και οι αρχιερείς που διαμένουν στο Άγιον Όρος… Είναι πολύ αυστηρός. Μου είχε κάνει εντύπωση, όταν διάβασα από τον άγιο Ιωάννη τον Χρυσόστομο ότι όσοι μεταλαμβάνουν το Σώμα και το Αίμα του Χριστού, πρέπει να είναι πιο καθαροί κι απ’ την ηλιακή ακτίνα, και ρώτησα τον συνομιλητή μου να μου πει κάτι προς ωφέλειαν.

Με κοίταξε με το διορατικό του βλέμμα και μου είπε:

—Να έχεις φόβο Θεού και νάσαι εγκρατής.

—Αμήν, του απάντησα και στη συνέχεια τον ρώτησα για τη ζωή τους.

—Έχω δέκα υποτακτικούς, μου είπε. Πουθενά δεν πηγαίνουν. Την ήμερα καλλιεργούν τον κήπο και το αμπέλι, και τη νύχτα κάνουν πολλές μετάνοιες, ο καθένας χωριστά. ΄Οποιος απ’ αυτούς αγαπάει περισσότερο απ’ τους άλλους τις μετάνοιες,τότε απαλλάσσεται από τη δουλειά… Αρκούνται στην ξηροφαγία. Μεταλαμβάνουν μια φορά την εβδομάδα μετά από την εξομολόγηση των λογισμών και την συγχωρητική ευχή».

Πηγή: Παταπίου Μοναχού Καυσοκαλυβίτου, Αγιασμένες Μορφές των Καυσοκαλυβίων· Από τον όσιο Μάξιμο ως τον γέροντα Πορφύριο, Έκδοση Ι. Καλύβης Αγίου Ακακίου, Σειρά :Ερημοπολίτες αρ. 9, Άγιον Όρος.

http://vatopaidi.wordpress.com